may "r" sa rugo ng mga taga sipsipin

Matagal ko ng pinagtataka kung bakit ang Brgy. Sipsipin ay may malaking kaugnayan sa bayan ng Morong, Rizal. Bakit nga kaya? Atin ngang suriin.

Mas lamang noon kesa ngayon, ang mga taga-Sipsipin (lalo na ang mga lalaki) ay mahilig sa white Hanes T-shirt na naka tuck-in sa original Levi’s 501 jeans (na nung panahon namin ay binibili ng mga taga Sipsipin sa Morong). Maiksi ang buhok nila sa gilid subalit mahaba sa batok at mahilig sa Slow Rock. Mga katangiang napansin ko din nuon na kagaya ng mga lalaking taga Morong. Maraming taga Sipsipin ang may kamag-anak sa Morong, patunay ng mga apelyido na kakaiba sa mga tagabayan gaya ng Garovillas at Tambongco. Ang isa pang pinaka pagkakapareho nila ay sa pananalita, partikular ang punto nilang pagpapalit ng “R” sa letrang “D” sa mga salita, gaya ng “dugo” to “rugo”, “bundok” to “bunrok” pero hindi ang “kidlat” to “kirlat” o ang “daldal” to “ralral”. Nakakalito, di ba? Hindi kasi tayo taga Sipsipin. Sampol : "magpahir ka ng rahon ng raprap sa iyong ribrib" instead of "magpahid ka ng dahon ng dapdap sa iyong dibdib".

Iniisip ko, para masuri natin ang pagkakaugnay ng Sipsipin sa Morong, kailangan nating alamin ang ilang pahina ng history ng Morong. Eto ang nalaman ko mula sa isang Morongueno Forum site na naiwala ko ang URL.

Kapareho ng mga taga Cardona, Rizal sa ganitong klase ng pagsasalita ang Morong dahil ang mga taga Cardona, nuong unang panahon bata pa din si Sabel, ay mga taong galing din ng Morong. Ang mga taga Morong ay lamang ang pagiging mga magsasaka kesa sa pagiging mangingisda. Halos katulad din nila sa pananalita ang mga taga Terasa, Rizal dahil nilipatan din nila nuon ang lugar ng Teresa dahil sa pagkakaroon doon ng mataba at malawak na lupain.

Isang taga Morong na nagngangalang Juaning Angeles ang “encargado” or person-in-charge ng Hacienda de Jala-Jala nuong panahon ng mga Amerikano. Hinikayat niya ang ilan sa kanyang mga kababayang Morongueno na lumipat sa Sipsipin para pagyamanin ang lupa dito. Ito ang sinasabing pinagmulan ng pagkakaugnay ng Morong at Sipsipin. Iyon yun.

Dahil din sa pagbabasa ko sa forum site nila, nalaman kong may mga mali pala akong assumptions sa POST KONG ITO. Ang salitang “hane” pala at ang paggamit ng prefix na “bang---“ (Bangpogi) ay hindi unique na atin dahil ginagamit din nila ito. Sa kadahilanang mas matanda ang bayan nila, it is safe to assume na sa kanila nangggaling iyon, suri suri. Sinasabi dun na ang paggamit ng “bangganda” ay katulad ng paggamit ng ilang tagalog sa “ang ganda” instead of “maganda” na hango naman sa “iba ang ganda” na sa di kalaunan ay naging short form na “bangganda”.

Tatapusin ko sana ang sinusulat kong ito sa pag-jo-joke na nagsimula lamang ang salitang “bangkapopogi” nung pinanganak ako pero mas nakakatawa ang nabasa ko sa forum ng Morong.

Sinasabi dun na mayroon raw street sign sa Teresa sa may pagliko na “BANAYAR PO LAMANG.” Nakita raw ito ni Dr. Pineda (Director ng Institute of National Language) at pinansin sa Mayor na mali ang tagalog. Kaya raw naman dali-daling pinalitan ng bagong sign na - “RAHAN-RAHAN PO LAMANG.”